نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تالش، دانشگاه آزاد اسلامی، تالش، ایران.

2 استاد، گروه مدیریت، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه مدیریت، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

4 دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

5 دانشجوی دکتری، گروه زبان انگلیسی، واحد سراب، دانشگاه آزاد اسلامی، سراب، ایران.

چکیده

تحقیق حاضر دارای رویکردی آمیخته و ترکیبی(کیفی- کمی) بوده است. در بخش کیفی از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و در بخش کمی از روش معادلات ساختاری تفسیری به‌عنوان روش تحقیق استفاده شده است. ابزار این تحقیق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه می‌باشد. در بخش کیفی مشارکت‌کنندگان این تحقیق 18 تن از خبرگان دانشگاهی، صاحبنظران حوزه صادرات، مدیران و کارشناسان شرکت‌های مورد مطالعه هستند که به روش گلوله برفی نمونه‌گیری شدند. در بخش کمی نیز از طریق تشکیل ماتریس خودتعاملی ساختاری برای اولویت‌بندی عوامل از نظرهای 11 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه استفاده شده است. محدوده زمانی تحقیق سال 1394 الی 1398 می‌باشد.  در بخش کیفی با تجزیه و تحلیل داده‌های مصاحبه،‌ توسعه صادرات مقاومتی به‌عنوان مقوله محوری؛ شرایط علی شامل آینده‌نگری اقتصادی، حمایت‌های صادراتی و لزوم تحقق سیاست‌های کلان اقتصاد مقاومتی؛ شرایط مداخله‌گر شامل دیپلماسی کسب و کار، شرایط تحریم اقتصادی و نقش‌آفرینی دولت؛ عوامل زمینه‌ای شامل تولید فناورانه و روزآمد، جو سازمانی رقابت‌پذیر، لجستیک زنجیره تامین کارآمد و مشارکت پویای کارکنان؛ راهبردها شامل تدوین سند راهبردی بازاریابی صادرات‌محور، توانمندسازی سرمایه‌های انسانی دانشگر، معماری مذاکرات تجاری و هوشمندسازی کسب و کار؛ پیامدها شامل بهبود توان رقابتی، تاب‌آوری اقتصادی، رشد اقتصادی و رونق تولید و اشتغال می‌باشند. در بخش کمی نیز عوامل در شش سطح ترسیم شدند. یافته‌های حاصل از فرایند پژوهش نشان می‌دهد که عامل شرایط تحریم اقتصادی و نقش‌آفرینی دولت به‌عنوان مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عامل و عوامل رشد اقتصادی، رونق تولید و اشتغال و تاب‌‌آوری اقتصادی به‌عنوان وابسته‌ترین عوامل توسعه صادرات محصولات لبنی شناخته شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Design Export Development Model of Dairy Products in the Resistive Economy Macro Politics Framework

نویسندگان [English]

  • Alireza Dadashi Jokandan 1
  • Mirza Hassan Hosseini 2
  • Rahman Ghaffari 3
  • Mohammad Doostar 4
  • Fattaneh Pourverdi Vangah 5

1 Young Researchers and Elite Club, Talesh Branch, Islamic Azad University, Talesh, Iran.

2 Professor, Department of Management, Payam Noor University, Tehran, Iran.

3 Assistant Professor, Department of Management, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.

4 Associate Professor, Department of Management, Faculty of Humanities, Gilan University, Rasht, Iran.

5 PhD student, Department of English, Sarab Branch, Islamic Azad University, Sarab, Iran.

چکیده [English]

The present research has a mixed (qualitative-quantitative) approach. The grounded theory in the qualitative part and the ISM method in the quantitative part have been used as research method. The research tools are semi-structured interviews and questionnaires. 18 academic experts, export experts, managers and experts of the studied companies who were sampled by snowball method are used for qualitative participants’ part. 11 industry and university experts’ opinions have been used to prioritize the factors in the quantitative part, through the formation of a structural interactive matrix. The research period is from 2015 to 2020. The qualitative parts are analyzing the interview data, the  resistive export development as a central category; Causal conditions include economic foresight, export supports and realization of resistance economy macro policies; intervening conditions include business diplomacy, economic sanctions and government role-playing; underlying factors include technological and up-to-date production, competitive organizational atmosphere, efficient supply chain logistics and dynamic employee participation; strategies include a strategic export-oriented marketing document developing, empowerment of scholarly human capitals, architecture of business negotiations and business intelligence; results include competitiveness improvement, economic resilience, economic growth and prosperity of production and employment. Factors were drawn on six levels in the quantitative part. Findings show that the factor of economic sanctions conditions and the government role-playing as the most important and influential factors and factors of economic growth, prosperity of production and employment and economic resilience are recorgnized as the most dependent factors in the development of dairy exports.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Export
  • Export Development
  • Resistive Economy
احمدی، پرویز؛ کردنائیج، اسدالله و میرشریفی، فاطمه‌السادات. (1387). صادرات در صنعت پلاستیک(با استفاده از شیوه‌های بازاریابی بین‌الملل)، پیام مدیریت، شماره 26، بهار، صص 144 - 119.
احمدیان، علی‌اشرف و پارسامنش، مهرداد. (1395). شناسایی عوامل موثر بر حضور موفق شرکت‌های صادرکننده ایرانی در بازارهای خارجی، بررسی‌های بازرگانی، شماره 77، خرداد و تیر، صص 15 - 1.
ایمان‌خان، نیلوفر؛ حسینی، سیدمهدی؛ تیموری‌نسب، آزاده و بهرامی‌نسب، مریم. (1390). بررسی عوامل داخلی تاثیرگذار بر عملکرد صادراتی در شرکت بازرگانی پتروشیمی از دیدگاه کارشناسان، مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، سال 4، شماره 14، بهار، صص 92 - 71.
بختیاری، مینا و بخشنده، قاسم(1398). بررسی عوامل موثر بر عملکرد صادرات با نقش میانجی انطباق آمیخته بازاریابی در شرکت‌های صادراتی استان خوزستان، مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، دوم، 3، پائیز، 162 - 145.
بنی‌هاشمی، سیدعلی و ثقفی، مهدی. (1395). تجزیه و تحلیل استراتژ‌های توسعه صادرات به کشورهای آسیای میانه با مدل SWOT در راستای برنامه ششم توسعه، بررسی‌های بازرگانی، شماره 77، خرداد و تیر، صص 28 - 16.
بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس جمهوری و اعضای هیات دولت، 3/5/91.
جعفری تیتکانلو، سعید و اصغرزاده، حسن. (1399). تحلیل نقش بازاریابی اینترنتی بیمارستان‌ها در توسعه بازارهای بین‌المللی، مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، سوم، 1، بهار، 82 - 65.
حسن‌پور، ندا. (1393). مقایسه تئوریکی- تجربی نقش تجارت الکترونیک در توسعه صادرات، اولین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی، رشت، خرداد.
داداشی‌جوکندان، علیرضا؛ اثنی‌عشری، ابوالقاسم و رحمتی، میلاد. (1395). اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، ماهنامه هدایت(نشریه تحلیلی سیاسی)، شماره 170، صص 124 - 89.
درزیان‌عزیزی، عبدالهادی، رحیمی، فرج‌الله و موسوی، سیده مهناز. (1394). بررسی شاخص‌های اندازه‌گیری عملکرد صادراتی، بررسی‌های بازرگانی، شماره 72، مرداد و شهریور، صص 58 – 43.
رحمانی‌یوشانلویی، حسین؛ انصاری، منوچهر؛ میرکاظمی‌مود، محمد و ابراهیمی، محمدرضا. (1392). شناسایی و اولویت‌بندی موانع صادرات و ارائه راهکارهای توسعه صادرات صنایع کوچک و متوسط در صنایع غذایی آذربایجان غربی، تحقیقات بازاریابی نوین، سال 3، شماره 1، پیاپی 8، صص 160 - 139.
رستگار، عباسعلی و شعبانی، عاطفه. (1395). نقش میانجی کارآفرینی صادراتی در تاثیر عوامل موثر بر عملکرد صادراتی، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره 27، پاییز، صص 90 - 73.
زارعی، عظیم. (1399). عملکرد شرکت‌های صادراتی(واکاوی نقش رفتارهای برندساز کارکنان بر ارزش ویژه برند)، مدیریت کسب و کارهای بین‌المللی، سوم، 2، تابستان، 60 - 43.
زارعی، عظیم؛ موتمنی، علیرضا؛ فیض، داود؛ کردنائیج، اسداله و فارسی‌زاده، حسین. (1395). نقش رفتار کارآفرینی‌گرایی صادراتی در ارتقای عملکرد صادراتی بنگاه‌ها با تبیین نقش میانجی کسب مزیت رقابتی، پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال نهم، شماره سی و چهارم، زمستان، صص 178 - 155.
صادقی، تورج؛ لشکری، محمد و کربلائی اسماعیلی، حمیدرضا. (1391). ارایه مدل عوامل اصلی موفقیت در صادرات از دیدگاه صادرکنندگان در ایران، مدیریت بازاریابی، شماره 17، صص 82 - 61.
عسگرنژادنوری، باقر؛ زارعی، قاسم؛ بشیرخداپرستی، رامین؛ صائب‌نیا، سمیه و ناظراصل، امین(1399). بررسی تاثیر قابلیت‌های بازاریابی و استراتژی‌های بازاریابی بر عملکرد تجاری شرکت‌های صادراتی(مورد مطالعه: صنعت شکلات در شهر  تبریز)، مدیریت و کسب و کار بین‌المللی، سوم، 3، پائیز، 87 - 65.
غفاری آشتیانی، پیمان و ملکی، رضا. (1393). بررسی رابطه بین اعزام هیات‌های تجاری با عملکرد صادراتی(استان مرکزی 1387 - 1390)، بررسی‌های بازرگانی، شماره 69، بهمن و اسفند، صص 22 - 32.
فشاری، مجید و پورغفار، جواد(1393). بررسی و تبیین الگوی اقتصاد مقاومتی در اقتصاد ایران، مجله اقتصادی، شماره‌های 5 و 6، مرداد و شهریور، صص 40 - 29.
فیض، داود و سیاه‌سرانی‌کجوری، محمدعلی. (1395). طراحی و ارائه مدل مفهومی عوامل تسهیل‌کننده صادرات فرش دستباف ایرانی مبتنی بر دیدگاه بازاریابی کل‌نگر با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری(ISM)، گلجام، شماره 30، پائیز و زمستان، 102 – 83.
قره‌چه، منیژه و شمشیری، فیروز. (1389). مزایای استفاده از خدمات شرکت‌های مدیریت صادرات در راهبردهای توسعه صادرات بنگاه‌های کوچک و متوسط، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 14، زمستان، صص 85 - 65.
کازرونی، علیرضا و نصیب‌پرست، سیما. (1393). عوامل تعیین کننده صادرات در کشورهای درحال توسعه: رویکرد اقتصادسنجی بیزینی، سال 19، شماره 4، زمستان، 63 - 35.
کامفیروزی، محمدحسن؛ بنیادی‌نائینی، علی و موسوی‌لقمان، سیده اشرف. (1392). بررسی نقش عوامل در اقتصاد بدون نفت در الگوی اقتصاد مقاومتی، اقتصاد اسلامی، سال سیزدهم، شماره 52، زمستان، 87 – 59.
کرم‌پور، عبدالحسن؛ شریفی، کیومرث و صفابخش، شهلا. (1391). ارائه مدلی برای ارزیابی تاثیر اجزای رویکرد مبتنی بر منابع بر عملکرد صادراتی براساس استراتژی رهبری هزینه در صنعت کانی غیرفلزی، مدیریت بازرگانی، دوره 4، شماره 12، تابستان، صص 128 - 113.
کرم‌پور، عبدالحسین و وحیدمقدم، امیر. (1395). الگوی تاثیر سبک بازاریابی و نظام‌های محیطی بازاریابی بر عملکرد صادراتی، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره 26، تابستان، صص 120 - 105.
محمدکاظمی، رضا؛ صولتی، ابوالفضل و کیانی، الهه. (1395). اولویت‌بندی عوامل موثر بر عملکرد صادراتی بنگاه‌های صادرکننده تجهیزات ورزشی، چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره 25، بهار، صص 159 - 141.
محمدیان، محمود؛ الله‌وردی، مصطفی و سلیمی، امیر. (1392). بررسی تاثیر بازارگرایی صادرات و مزیت رقابتی بر عملکرد صادرات(مورد مطالعه: صادرکنندگان نمونه ایران در سال 1390)، مدیریت بازرگانی، دوره 5، شماره4، زمستان، صص 78 - 61.
محمودی میمند، محمد؛ خباز باویل، صمد و فروغی‌نیا، خورشید. (1393). مدیریت توسعه صادرات؛ شناسایی و سطح‌بندی محرک‌های صادراتی(مطالعه موردی: صنعت ساخت قطعات خودرو)، مدیریت بازرگانی، دوره 6، شماره 4، زمستان، صص 910 - 889.
محمودیان، امید و هاشمی، مهدی. (1396). ارزیابی و توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی در شرکت‌های سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی(شستا)، مدیریت بازرگانی، دوره 9، شماره 1، بهار، صص 172 - 155.
ناقلی، شکوفه و مداح، مجید. (1396). اثر نهادهای سیاسی بر صادرات ایران به شرکای مهم تجاری در الگوهای مختلف کالایی، نظریه‌های کاربردی اقتصاد، سال چهارم، شماره 3، پائیز، 90 – 59.
هراتی، جواد؛ بهراد امین، مهدی و کهرازه، ساناز. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر صادرات ایران(کاربرد الگوی جاذبه)، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال 6، شماره 21، زمستان، صص 46 - 29.
وجدانی‌طهرانی، هدیه و رازینی، ابراهیم‌علی. (1392). بررسی و تحلیل تنوع در بازارهای هدف صادراتی ایران: به تفکیک استان‌ها، بررسی‌های بازرگانی، شماره 6، مهر و آبان، 16 – 1.
وظیفه‌دوست، حسین و زرین‌نگار، ندا. (1388). بررسی عملکرد سیاست‌های دولت بر روی صادرات شرکت‌ها، بصیرت، سال 16، شماره 44، پائیز، صص 63 - 47.
Buturac, G., Mikulić, D. & Palić, P. (2019). Sources of export growth and development of manufacturing industry: Empirical evidence from Croatia, Economic research-ekonomska istraživanja, 32:1, 101-127.
Carboni, O. A. & Medda, G. (2018). R&D, export and investment decision: Evidence from european firms, Applied economics, 50, 2, 187-201.
Lederman, D., Olarreaga, M. & Zavala, L. (2016). Export promotion and firm entry into and survival in export markets, Devekopment studies, 37, 2, 142-158.
Majlesara, R., Afshari, A., Ghadimi, Z., Mohammadi, F. & Asadi, N. (2014). The influence of export skills on export: A case study of export companies in east azerbaijan. Organizational leadership, 3, 80-91.
Mohammadi, M., Tabatabai Hazayy, S. V. & Azad, N. (2014). A study on packaging factors influencing on export development. Management science, Letters 4, 2213–2220.
Naeej H. & Ali  Salarian, Sh. (2۰14). The role of culture in international marketing, relying on resistive economy, Resistive economics(OAJRE), 2(4), 90-104.